Zmiany na rynku pracy spowodowane COVID-19

Na zmiany zaobserwowane na rynku pracy w II kw. 2020 r. bez wątpienia kluczowy wpływ miała sytuacja związana z pandemią COVID-19. Specyficzny okres i ograniczenia związane z przemieszczeniem się, koniecznością zachowania dystansu społecznego, a także trudności w działalności wielu firm i gałęzi gospodarki wpłynęły też na zmiany obserwowane wewnątrz poszczególnych zbiorowości (w tym m.in. dla pracujących zwiększone absencje, częstsza praca z domu).

Wskaźnik niewykorzystanych potencjalnych zasobów pracy

Wskaźnik niewykorzystanych potencjalnych zasobów pracy obejmuje bezrobotnych oraz osoby znajdujące się na pograniczu pomiędzy pracą a bezrobociem oraz bezrobociem a biernością
zawodową.

Uwzględniane są tutaj osoby:
– bezrobotne,
– bierne zawodowo poszukujące pracy, ale nie gotowe do jej podjęcia,
– bierne zawodowo nieposzukujące pracy, ale gotowe do jej podjęcia,

– niepełnozatrudnione, przez co należy rozumieć osoby pracujące w niepełnym wymiarze czasu, które mogłyby i chcą pracować w większym wymiarze niż obecnie (tu liczy się przede wszystkim niewykorzystany czas, który osoby chciałyby przeznaczyć na pracę zawodową).

Dane zaprezentowano dla populacji w wieku 20-64 lata, tak jak prezentuje to Eurostat. Jak wspomniano powyżej, wskaźniki te nie są nowe, są publikowane przez Eurostat i GUS od wielu lat, ale w obecnej sytuacji mogą w większym stopniu przyczynić się do lepszego uchwycenia sytuacji na rynku pracy w okresie pandemii.

W II kwartale 2020 roku zbiorowość stanowiąca niewykorzystane potencjalne zasoby pracy liczyła łącznie 1056 tys. osób i w porównaniu z poprzednim kwartałem zwiększyła się o 67 tys. (tj. o 6,8%), a w stosunku do sytuacji sprzed roku wzrosła o 18 tys. (tj. 1,7%).

Oprócz bezrobotnych najliczniejszą grupę w omawianej zbiorowości stanowiły osoby bierne zawodowo nieposzukujące pracy, ale gotowe do jej podjęcia – w II kwartale 2020 było ich 328 tys. W tej populacji odnotowano również największy wzrost liczebności zarówno w stosunku do I kwartału br. (o 19,7%), jak i w odniesieniu do analogicznego okresu poprzedniego roku (o 13,9%).

Nieco mniej liczną grupą były osoby pracujące w niepełnym wymiarze czasu, które mogłyby i chciałyby pracować w większym wymiarze niż obecnie – liczyła ona 135 tys. (136 tys. w kwartale 2020 r. i 157 tys. w II kwartale 2019 r.).

Indeks liczby wszystkich godzin faktycznie przepracowanych w głównym miejscu pracy

Punktem odniesienia dla indeksu liczby wszystkich godzin faktycznie przepracowanych w głównym miejscu pracy jest sytuacja z 2006 roku, czyli sprzed kryzysu gospodarczego z 2008  roku (2006=100). Na poziom całkowitej liczby faktycznie przepracowanych godzin wpływa łączna liczba osób pracujących oraz liczba godzin przepracowanych przez każdą z tych osób.

W II kwartale 2020 roku nastąpił bardzo gwałtowny spadek indeksu godzin faktycznie przepracowanych w głównym miejscu pracy, co pokazuje skalę zmian powstałych w wyniku pandemii COVID-19 na sytuację na rynku pracy, w tym przypadku w szczególności na sytuacje osób pracujących. W stosunku do wyjściowego punktu odniesienia (danych z 2006 roku) omawiany wskaźnik obniżył się o 4,9 p. proc., w porównaniu z I kwartałem br. zmniejszył się o 7,8 p. proc. a w odniesieniu do II kwartału 2019 r. spadł o 9,1 p. proc.

Źródło: GUS

Autor: Amelia Krupik